Porta di Marina / Θαλασσινή Πύλη

Η Porta di Marina ή Θαλασσινή Πύλη είναι η τρίτη πύλη του Κάστρου της Χίου.

Ο ρόλος της Πύλης

Η εξωτερική πλευρά της Πύλης οδηγούσε σε μια αποβάθρα της οποία η ανεφοδιαστική χρησιμότητα ήταν αμφίδρομη. Ενώ από τη μία πλευρά η αποβάθρα και η Πύλη εξυπηρετούσαν τις εκφορτώσεις των εμπορευμάτων που προορίζονταν για τον εφοδιασμό του Κάστρου, από την άλλη χρησίμευαν για τον ανεφοδιασμό των πλοίων με νερό, τρόφιμα και πυρομαχικά.

Το σημείο στο οποίο βρίσκεται η Πύλη

Η Θαλασσινή Πύλη κατέληγε στο εσωτερικό του λιμανιού της Χίου, στην περιοχή πίσω από το Ναυτικό Σταθμό Χίου. Πιο συγκεκριμένα, μαρτυρίες φανερώνουν ότι η Πύλη βρισκόταν στην πίσω πλευρά του σημερινού Παλατάκι Ιουστινιάνι, όπου υπήρχε μια μικρή πλατεία, γνωστή ως Καγκελαρία ή Loggia.

Η άλλη πλευρά της Πύλης φαίνεται να γειτνίαζε με τον ένα από τους δύο Πύργους του επιλιμένιου τείχους, απομεινάρια του οποίου αναφέρεται ότι σώζονται μέχρι και σήμερα. Μάλιστα, είναι γνωστό ότι με την ανακατασκευή του λιμανιού το 1895 μ.Χ, βρέθηκαν πάσσαλοι της αποβάθρας μπηγμένοι στον πυθμένα. Δεν είναι γνωστό πότε ακριώς η Πύλη κτίστηκε. Κατά μία εκδοχή, η Πύλη σφραγίστηκε και καταργήθηκε μετά την επισκευή του γωνιακού Νότιου Προμαχώνα το 1694 μ.Χ από τους Ενετούς, ενώ άλλη εκδοχή θέλει να σφραγίστηκε από τους Οθωμανούς. Σίγουρα η Πύλη όμως κλείστηκε μετά το 1688 μ.Χ, διότι κατά το έτος αυτό υπάρχει σχετική γκραβούρα του Olfert Dapper που απεικονίζει την Πύλη σε λειτουργία. Το κλείσιμό της ίσως οφείλεται σε λόγους ασφαλείας, αλλά πιθανότερα στο ότι δεν ήταν πλέον χρήσιμη για το εμπόριο, μιας και ο εκτελωνισμός των προϊόντων μετακινήθηκε σύμφωνα με μαρτυρίες δυτικότερα από το σημείο της Πύλης.

Η αρχιτεκτονική της Πύλης

Δυστυχώς δεν έχουμε βρει στοιχεία για τη μορφή της Πύλης. Εικάζουμε όμως, ότι δεν θα έμοιαζε με τις δύο άλλες Πύλες ούτε ως προς την αρχιτεκτονική, ούτε ως προς τη διακόσμησή της. Ο λόγος γι’ αυτό  οφείλεται στη χρήση της η οποία ήταν τελείως διαφορετική μιας και σε αντίθεση με τις άλλες δύο Πύλες του Κάστρου, είχε καθαρά εμπορικό χαρακτήρα πράγμα που σήμαινε πως θα έπρεπε να υπάρχει εύκολος τρόπος πρόσβασης των εμπορευμάτων προς και εκτός του Κάστρου. Όσον αφορά την ασφάλεια της Πύλης από επιδρομές, γνωρίζουμε ότι το λιμάνι, όταν βρισκόταν σε κίνδυνο, κλεινόταν από αλυσίδα που ένωνε τις δύο πλευρές της εισόδου του, πράγμα το οποίο δυσχέραινε την προσπάθεια κατάκτησής του από την επιλιμένια πλευρά. Εξάλλου, ο πύργος δίπλα από την Πύλη είχε αμυντικό ρόλο, ενώ επίσης σημαντικός γα την προστασία της ήταν και ο Νότιος Προμαχώνας.

Περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφίες