Κρήνες

Κατά την οθωμανική περίοδο, η αγάπη των οθωμανών για το νερό είναι έκδηλη και η Χίος δεν αποτελεί εξαίρεση. Απαντώνται τρεις τύποι κρηνών, δύο εκ των οποίων εντοπίζονται και στο Κάστρο της Χίου. Ο πρώτος τύπος είναι το συντριβάνι, απαραίτητο στο κέντρο της αυλής του τζαμιού για την επιτέλεση των προβλεπόμενων θρησκευτικών καθηκόντων. Ένα τέτοιο συντριβάνι σώζεται μέχρι και στις μέρες μας στον αύλειο χώρο του Αγίου Γεωργίου.

O δεύτερος τύπος κρήνης ήταν μία θολωτή κατασκευή που εντοπίζεται στον εξωτερικό μαντρότοιχο τζαμιού. Και τέλος, ο τρίτος τύπος, ο πιο κοινός, είναι ο «Ces,me», δηλ. δημόσιες κρήνες που είτε πρόκειται για μνημειώδη θολωτή περίοπτη ή εντοιχισμένη κατασκευή, ή μια απλή εντοιχισμένη βρύση. Εντός των τειχών, μέχρι και τα μέσα του περασμένου αιώνα σωζόταν κυκλική υπόστεγη κρήνη στην κεντρική πλατεία του Κάστρου, η οποία δυστυχώς γκρεμίστηκε.

Στον οικισμό του Κάστρου της Χίου σώζονται δύο ακόμη εντοιχισμένες οθωμανικές κρήνες. Η πρώτη βρύση που βρίσκεται στην οδό Φώτη Αγγουλέ, εμφανίζει τόξο με ελικοειδή διαμόρφωση που στηρίζεται σε δύο πεσσούς. Ορθογώνια μαρμάρινη πλάκα στηρίζει τον κρούνο, η οποία είναι διακοσμημένη με φυτικό μοτίβο και επιγραφή που δεν γνωρίζουμε τι αναγράφει. Παρόλα αυτά μας δίνεται η ημερομηνία κατασκευής της, 1322 με το αραβικό χρονολογικό σύστημα, που αντιστοιχεί περίπου στο 1904 μ.Χ. Η βρύση αυτή στις μέρες μας έχει μείνει γνωστή ως η ‘βρύση στου Φουντούλη’. Τη σημερινή ονομασία της την οφείλει στο μπακάλικο που υπήρχε αριστερά της βρύσης, ιδιοκτησίας κου Φουντούλη.

Η δεύτερη βρύση σήμερα σώζεται με την ονομασία ‘βρύση του Παπά’ μιας και κοντά σε αυτήν έμενε ο παπά-Μαδωνής. Και η βρύση αυτή έμφανίζει τόξο, συνηθισμένο στην οθωμανική αρχιτεκτονική, και εντοιχισμένη πλάκα. Παρόλα αυτά δεν σώζεται κάποια επιγραφή, παρά μόνο ένα φυτικό μοτίβο (ανθέμιο).