Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Φρουριου Χίου: Ιστορία και Θρησκευτική Παράδοση..Μέρος Α’

Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου Φρουρίου Χίου:

 Ιστορία και Θρησκευτική Παράδοση..

Θερμή παράκληση: το κείμενο που ακολουθεί να μη δημοσιευθεί στα ΜΜΕ

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου είναι ο κεντρικός  Ναός  που «κοσμεί»  τη  συνοικία του Φρουρίου Χίου. Καθέ επισκέπτης ή πιστός που εισέρχεται στο ναό καταιγίζεται από συναισθήματα θρησκευτικής ευλάβειας, ταπεινότητας και πίστης  ενώ παράλληλα, αντιλαμβάνεται ότι αυτός ο  ιερός χώρος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής και πολτιστικής μας κληρονομιάς. Αξίζει λοιπόν, να αναφέρουμε την πορεία του ναού στο ιστορικό γίγνεσθαι καθιστώντας εμφανές το μέγεθος της ιστορικής σημασίας που έχει για το νησί μας..

   Σύμφωνα με μία παλαιά πέτρινη επιγραφή, η οποία είναι εντοιχισμένη στον τοίχο του Νάρθηκα, αριστερά της κεντρική θύρας και είναι γραμμένη σε οθωμανική γραφή, ο Ναός κτίστηκε το έτος 993 μ.Χ.

*********

Η επιγραφή σε μετάφραση ( Χ.Μαυροπούλου ) αναφέρει τα εξής:

«Η εκκλησία αυτή ωκοδομήθη εν έτει εννεακόσια εννενήντα τρία από του χρόνου γεννήσεως του Χριστού. Η ειρήνη του Θεού επ αυτόν. Τη δε δεκάτη εβδόμη Απριλίου χίλια πεντακόσια εξήκοντα εξ της ως είρηται χρονολογίας η την εικοστήν ημέρα του μηνός Ραμαζάν εννεακόσια εβδομήκοντα τρία έτους Εγειρας του Μωάμεθ Μουσταφά – ο Θεός ευλογησάτω αυτόν – ο ναύαρχος του εκ των Οθωμανών Αυτοκρατόρων Σουλτάνου Σουλεϊμάν, υιού Σελήμ, Πηαλέ πασσάς ελθών μεθ’ εκατόν είκοσι κατέργων εξεπόρθησε τη Χίον. Η ειρημένη εκκλησία εγένετο τέμενος και παρεδόθη εις προσευχήν. Δόξα τω Θεώ τω Κυρίω του Κόσμου.»

 

Πιθανολογείται ιστορικά ότι αρχικά  ήταν Βυζαντινο Μοναστήρι. Έπειτα, έγινε ενοριακός Ναός, όπως αναφέρεται στο Χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ του Παλαιολόγου του έτους 1259 και χαρακτηρίζεται ως «πολιτικόν», που σημαίνει δημόσιος δηλαδή ενοριακός.

Κατά την εποχή της Γενοατοκρατίας (1346-1566) πιθανόν το 1396 μετατράπηκε σε Ρωμαιοκαθολικό, τιμώμενος επ’ ονόματι του Αγίου Πέτρου ή κατ’ άλλους των Αγίων Αποστόλων. Ίσως οι Γενουάτες να προέκτειναν τον υπάρχοντα  Βυζαντινό Ναό ή να έκτισαν πάνω σ’ αυτόν το δικό τους που ήταν τεράστιος και έφτανε μέχρι την αυλή του σημερινου ναού. Από το Ναό σώζονται σήμερα κατά τους ειδικούς, οι δύο από τους τέσσερις κίονες (οι πρόσθιοι με τις ραβδώσεις)  καθώς και τμήμα του μαρμάρινου οκταγωνικού άμβωνα.

******************

Στις 17 Απριλίου του έτους 1566 η Χίος κατακτήθηκε από τους Τούρκους και ο ναός μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος (Εσκί Τζαμί). Στην κατάσταση αυτή παρέμεινε μέχρι την απελευθέρωση της Χίου (11 Νοεμβρίου 1912). Βέβαια, ο ναός ερειπώθηκε κατά το φοβερό σεισμό του 1881, ενώ ακόμη λειτουργούσε σαν τζαμί και πάνω στα ερείπια κτίστηκε ο σημερινός, ο οποίος κατέχει το 1/3 του ναού του Αγίου Πέτρου. Μετά τον πρώτο διωγμό (1914) οι πρόσφυγες που ήρθαν από τη Μικρά Ασία άρχισαν να τον χρησιμοποιούν σαν εκκλησία. Στις 7 Απριλίου 1916 (Μ.Πέμπτη) έγιναν τα εγκαίνια και έκτοτε λειτουργεί ως κεντρικός ναός της Ενορίας του Φρουρίου. Το 1936 ένα μεγάλο μέρο του Ναού καταστράφηκε από πυρκαϊά,  καθώς και το 1956, οπού ο ξύλινος γυναικωνίτης, ο οποίος είχε καεί, ανακατασκευάστηκε και ο ναός επισκευάστηκε και εξωραϊστηκε. Στο προαύλειο υπάρχει μαρμάρινη λάρνακα, πιθανόν μνημείο κάποιου επίσημου Ιουστινιάνη, διασκευασμένη από τους Τούρκους σε δεξαμενή. Στη δεξαμενή αυτή οι μουσουλμάνοι πλένονταν πριν από την είσοδο τους στο Τέμενος για προσευχή.

*******************

Εκτός από τον κεντρικό  Ναό αξίζει να αναφέρουμε και τα  δύο παρεκκλήσια που υπάρχουν στην ενορία του Φρουρίου. Αρχικά, είναι ο Ναός του Αγίου Νικολάου (του «Μώλου»), η μεσαιωνική Μητρόπολη της Χίου, όπου το 1346 υπογράφτηκε η Συνθήκη παραδόσεως της νήσου από τον αυτοκρατορικό Επίτροπο του νησιού Ιωάννη Ζυβό στον Γενουάτη Σίμονα Βινιόζο. Επιπλέον, υπάρχει  μικρό ναϊδιο του Αγίου Γεωργίου «Κεχρί», υπόλειμμα όπως φαίνεται, παλαιού μεγαλύτερου Ναού.

********************

 Στο χώρο του Φρουρίου υπήρχαν πάρα πολλά παρεκκλήσια, κτισμένα κυρίως κατά την εποχή της Γενοατοκρατίας, αρκετά των οποίων τα ερειπωμένα ίχνη διακρίνονται μέχρι σήμερα. Το μόνο αξιόλογο κτίσμα είναι το Μπαϊρακλί Τζαμί (παλαιός γενουατικός ναός),  ο οποίος βρίσκεται στην αρχή της οδού Αγίου Γεωργίου.

********************

*Ευχαριστούμε θερμά τον Αρχιμανδρίτη του Οικουμενικού θρόνου,  Γεώργιο Κ. Λιαδή που μας παραχώρησε το υλικό το οποίο  εμπεριέχει την ιστορία του ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου Φρουρίου Χίου.  Συνάμα, επιθυμούμε να εκφράσουμε τη βαθύτατη εκτίμηση μας προς το πρόσωπο του και να τον ευχαριστήσουμε για τη στήριξη και την πολύτιμη βοήθεια του κάθε φορά που απευθυνόμαστε σ’ εκείνον.

Δέσποινα Κρόκου Μέλος Ε.Ο.Δ Το Κάστρο της Χίου ένας Χαμένος Παράδεισος

Leave a Reply