Αναβιώση εθίμου του Άη Γιάννη του Φανιστή-Ανάβουμε Φωτιές στις Γειτονιές … στο Κάστρο της Χίου!!!

Αναβιώση εθίμου του Άη Γιάννη του Φανιστή

Ανάβουμε Φωτιές στις Γειτονιές … στο Κάστρο της Χίου!!!

 

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος η Ε.Ο.Δ «Το Κάστρο της Χίου  Ένας Χαμένος  Παράδεισος», σε συνεργασία με την μπάντα του Brasilionico Grupo Percussivo, σας προσκαλούν  το Σάββατο 23 Ιουνίου 2018, ανήμερα της εορτής του Άη Γιάννη του Φανιστή, κοντά στα Οθωμανικά Λουτρά  του Κάστρου της Χίου (100μ. από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου) και ώρα 9.30 μ.μ  για να αναβιώσουμε το έθιμο του Αγίου Γιαννιού του Φανιστή.

Ελάτε να κάψουμε τα μαγιάτικα στεφάνια σε μία μοναδική, μαγική και ατμοσφαιρική βραδιά ! !

Λίγα λόγια για το έθιμο

Το έθιμο του Άη Γιάννη του Φανιστή ή Κλήδονα ή ριγανά, έχει ρίζες από την Αρχαία Ελλάδα. Ήταν μέρος ιεροτελεστίας για μαντικές τελετές και ήταν αφιερωμένο στον θεό του ήλιου τον Απόλλωνα. Σύμφωνα μ’ αυτό,  οι άγαμες κοπέλες μάντευαν το όνομα του μελλοντικού τους συζύγου τόσο  μέσω του Αμίλητου νερού που κουβαλούσαν από τη βρύση, όσο  και από τις φωτιές που άναβαν και πηδούσαν. Η λέξη Κλήδονας προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «κληδών», που σημαίνει οιωνός, αλλά και επίκληση.

Στην αρχαιότητα αυτή τη μέρα λατρευόταν ο Ήλιος. Έτσι στη δύση του οι άνθρωποι άναβαν φωτιές και μάζευαν αρωματικά φυτά και θεραπευτικά βότανα, όπως τη ρίγανη. Στα χριστιανικά χρόνια αυτή η γιορτή αφιερώθηκε στον Αη-Γιάννη  τον Πρόδρομο και Βαπτιστή του Χριστού, που γιορτάζει στις 24 Ιουνίου το γενέθλιό του να τον ονομάζουν Ριγανά. Μ’ αυτά τα θεραπευτικά φυτά και βοτάνια ο Αη-Γιάννης γιαίνει, πιστεύει ο λαός, δηλ. θεραπεύει. Γι’ αυτό λένε: «Άγιε Γιάννη μου, το κεφάλι μου να γιάννει»Ή «να πηδήσω τον φανό να μου φύγει το κακό»

Οι μικρασιάτες του Κάστρου συνέχιζαν αυτό το έθιμο, προς χάριν του Άη Γιάννη άλλα και για την διασκέδασή τους (όπως λέει ο λαός  η φτώχια θέλει καλοπέραση). Την παραμονή του Άη Γιάννη οι λεύτερες κοπέλες έφερναν νερό από τρείς βρύσες χωρίς να μιλούν, αν κάποια μιλούσε έπρεπε να το χύσουν και να το ξαναφέρουν φαντάζεστε τι καλαμπούρι γινόταν. Μετά έριχναν όσοι ήθελαν μέσα στο βάζο με το αμίλητο νερό ένα αντικείμενό τους . Ακολουθούσαν οι φωτιές όπου έκαιγαν τα μαγιάτικα στεφάνια  τους εκεί γινόταν χαμός από τα παιδιά που δεν χόρταιναν να πηδούν αλλά και από τους μεγάλους, που περίμεναν υπομονετικά να πέσει η φωτιά για να μπορέσουν να τη περάσουν.

Την άλλη ημέρα το βραδάκι μαζευόταν στην γειτονιά και άνοιγαν τον Κλήδονα. Οι πιο αθυρόστομοι  και καλαμπουρτζήδες της γειτονιάς, έβαζαν το χέρι τους και έπιαναν ένα αντικείμενο από το βάζο χωρίς να ξέρουν ποιανού είναι και έλεγαν ένα στιχάκι ως επί το πλείστον σατιρικό.

”Αυτό το έθιμο το γνώρισα από παιδί στη γειτονιά μου και όλα τα παιδιά ζούσαμε με λαχτάρα από το Πάσχα και μετά για αυτή τη μέρα.Κατάφερα να το συνεχίζω μέχρι και σήμερα, τουλάχιστον τις φωτιές, για να βλέπω τη χαρά στα πρόσωπα των παιδιών, τις αναπολήσεις στα πρόσωπα των γηραιότερων και να νοιώθω και εγώ λίγο τη λαχτάρα εκείνης της εποχής”, περιγράφει η Γιασεμή Μονιού, κάτοικος του οικισμού του Κάστρου!